Paragraaf index


De Oude Beek te Beekbergen

Er zijn diverse beken in deze regio die Oude Beek heten bijv. de Oude Beek in Beekbergen of de oude beek in de buurt van Epe. Een "oude beek" was nl. vaak de benaming van een beek die in onbruik was geraakt door een nieuwe opgeleide beek en derhalve waren er nogal wat "oude beken". Ze werden ook wel "verloren beken" genoemd.

De Oude Beek in Beekbergen heb ik in augustus 2011 bezocht tijdens een tuinbezoek, georganiseerd door enthousiaste tuinbezitters (4evergreen) in Beekbergen. Tijdens een fietstocht op 29 april 2012 heb ik de hele spreng tot Klarenbeek langsgefiets.

Deze Oude Beek is eigenlijk geen sprengenbeek maar een natuurlijke beek die zijn weg door een een dal zoekt in tegenstelling tot een sprengenbeek die altijd opgeleid is en zo weinig mogelijk verval kent. Later wordt hij echter wel weer verschillende keren opgeleidt en zijn er molens en wijerds te vinden.

De bron ligt in het tuinreservaat Woeste Weelde aan de Engelanderweg in Beekbergen
Uit de informatie ten behoeve van de tuinbezoeken heb ik het volgende commentaar gevonden:

"
Beekbergen ligt ten zuiden van Apeldoorn en is genoemd naar de Oude Beek, die al voorkomt in documenten uit de 9e eeuw.
De Oude Beek is geclassificeerd als hoogste ecologische natuurwaarde. Langs de kanten groeit het zeldzame dubbelbladige goudveil.
De beek is ontstaan door het kwelwater dat vanaf de Beekberger Enk stroomt. Op talloze plekken komen kleine ondergrondse stroompjes uit in de beek.
De watertemperatuur is daardoor het gehele jaar ongeveer 10 graden.
"

In het boek Veluwse beken en sprengen is een oude kaart uit ca. 1845 te vinden waar het gehucht Engeland is getekend met de loop van de Oude Beek.

Er zijn 3 molens bekend die langs de Oude Beek staan/stonden. De Tullekensmolen, De Ruitersmolen en de Gasthuismolen.
De Oude Beek kruist in de buurt van de Gasthuismolen (tegenwoordig Goudkuil) het Apeldoorn Dierens kanaal en gaat dan over in de Beekbergse Beek en vervolgens in de Klarenbeek. Ter hoogte van Klarenbeek gaat hij dan samen met de Loenensebeek over in de Voorsterbeek en komt uiteindelijk uit in de Ijssel ter hoogte van slot Nijenbeek.

De kaart die ik hiervoor geraadpleegd heb staat ook in het boek Veluwse beken en sprengen uitgegeven door de Stichting tot Behoud van de Veluwse Sprengen en Beken.

Foto's en een google map plaatje zijn inmiddels gemaakt en de gps bestanden toegevoegd. De foto's van de spreng zijn hier te zien.

Uit de Stentor (vroeger de De Apeldoornse Courant) van zaterdag 3 december 2011:

"
Oude Beek krijgt trap voor vissen
Door Bert Felix
Beekbergen - In de Oude Beek in Beekbergen kunnen in de loop van 2012 weer vissen zwemmen. Waterschap Vallei en Veluwe gaat een bestaande waterloop parallel aan de Oude Beek Passeerbaar maken voor vissen. De ongeveer zeshonderd meter lange waterloop krijgt onder meer 54 kleine traptreden en een aantakking aan de Oude Beek. Hierdoor kunnen de vissen geleidelijk ruim vier meter omhoogzwemmen. Door de ingreep worden de vissen om twee eeuwenoude watermolens heen geleid. De Tullekensmolen en Ruitersmolen in nde Oude Beek zijn twee waardevolle cultuurhistorische elementen. Zij zorgen samen voor een verval in waterpeil van 4,25 meter. In vroeger tijden is de Oude Beek verlegd naar hogere gronden om het verval in waterpeil bij de beide molens te realiseren. Op die manier konden de beide molens worden aangedreven. Seze hoogteverschillen vormen nu echter knelpunten voor de vissen. Door de omleiding kunnen de vissen straks om de molens heen zwemmen. De vispassage kost 240.000 Euro.
"