WELGELEGEN
Oud-Apeldoorn en Welgelegen zijn twee namen, welke bij elkaar horen.
Hoewel geen oud-adelijk kasteel, zooals de Cannenburgh te Vaassen en het Oude Loo alhier, was het toch een deftige behuizinge op het aloudel landgoed, waar Admiraal van Kinsbergen de laatste jaren van zijn leven woonde en aldaar op den 22en Mei 1819 in den ouderdom van 84 jaar overleed.
Geboren te Doesburg uit een oud Geldersch adelijk geslacht had Gelderland, en Apeldoorn in het bijzonder, de liefde van zijn hart.
Hij was hier algemeen bekend als de held van Doggersbank uit den zeeslag tusschen de Engelsche en de Nederlandsche vloot op 5 Augustus 1781. Ook heette hij de vader van Apeldoorn, want aan hem had onze plaats veel te danken. Onder meer een Weeshuis en twee gemeente-pompen, zoo ook de eerste brandspuit op 14 October van het jaar 1813.
De Admiraal was een zeer-geliefde persoonlijkheid en werd meermalen door de burgerij gehuldigd, waarbij huize „Welgelegen" werd versierd en geillumineerd. Een marmeren borstbeeld, dat eerst op zijn graf in de oude kerk geplaatst was, prijkt nu nog in de vestibule van het tegenwoordige raadhuis en zijn stoffelijk overschot is, tijdens de afbraak van de kerk, overgebracht naar de Nieuwe Kerk te Amsterdam, waar ook Admiraal de Ruyter begraven is.
Koning Willem, de gever van de Nieuwe Kerk, had verzocht, om de opbrengst van den toren, welke voor afbraak verkocht werd. te besteden voor een monument ter eere van den Admiraal.
Daar deze som niet toereikend was. werd die op interest gezet en voor dit geld, dat inmiddels tot het dubbele bedrag was aangegroeid, werd in 1864 een school voor M.U.L.O. of middelbaar onderwijs gebouwd, als zijnde meer in den geest van den Admiraal dan een gedenkteeken.
Zijn naam staat tot heden in dan gevel van het gebouw aan de Nieuwstraat vermeld, en ook de Kinsbergenstraat houdt die in herinnering.
Ook was hij de man, die door het uitschrijven van een prijsvraag, aan ons land de twee bekende volksliederen schonk, het „Wien Neerlandsch bloed” van Tollens en „Wij leven vrij" van Brands.
Welgelegen was na den dood van den Admiraal nog eenige jaren de woonplaats van de drie Freules Schimmelpenninck, die, hoewel zeer rijk, zóó eenvoudig waren, dat ze 's Zondags met wit-geschuurde klompjes naar de kerk gingen.
Na het overlijden dezer Freules werd dit huis als dames-kostschool ingericht.
Hier werd ook in 1913 het grootsche feest gehouden ter herdenking van Neerland’s onafhankelijkheìd, waarbij was opgericht een oud-Hollandsch marktplein, met stadhuis en een echte burgemeester. Een schitterend feest met veel illuminatie van gebouw en omgeving.
Daarna stond het oude gebouw eenigen tijd leeg en geraakte in verval, totdat in 1917 het geheele landgoed, groot circa vijf Hectare, door de gemeente voor de som van f 75.000.— werd aangekocht.
Het huis werd gesloopt, de vijver gedempt, het prachtige geboomte gekapt en het geheel, met wegen doorsneden, voor industrie-terrein bestemd.
Veel schoons moest voor veel nuttigs wijken!
WELGELEGEN