Paragraaf index

Hieronder een aantal kaarten en foto's uit het archief van Hardonk die te maken hebben met het onderzoek van Moerman en Hardonk over de ijzerindustrie.


De omgeving van de bouwhoeve Assel in 1630 met bij ieder van de beide kruisjes een rij ijzerkuilen. De kuilen links komen voor op de foto van de ijzerkuilen in Dalkenschoten.

Reproduktie van een gedeelte van een kaart door Nicolaas van Geelkercken, vervaardigd in 1630.

Drie door de bodembegroeiing lichter aftekenende ijzerkuilen in Dalkenschoten ten Westen van de bouwhoeven Assel.
De kuilen zijn naar het noorden gezien. Tussen de kuilen 1 en 2, en 2 en 3 zijn de gootvormige karrensporen van de oude Hessen duidelijk te zien.
In het terrein tekenen zich nog een zevental sporen van deze oude weg af. Op de achtergrond in het midden Hoog Soeren; foto politiefotograaf  J. Muda; 14 juni 1956.

Dezelfde ijzerkuilen in Dalkenschoten met karresporen van de oude Hessenweg tussen de kuilen 1 en 2, 2 en 3, 3 en 4; richting naar het noord-westen. Het gebogen spoor rechts is van recente datum.Foto politiefotograaf J. Muda, 14 juni 1956.

Dezelfde ijzerkuilen in Dalkenschoten, gezien naar het zuiden. Bij de derde kuil de tegenwoordige z.g. Hessenweg.
Rechts loopt een tweede rij ijzerkuilen. De foto’s van de ijzerkuilen en slakkenhoop zijn tot stand gekomen in samenwerking met politie en brandweer; 14 juni 1956.

De bouwhoeve Assel omstreeks 1950. Deze boerderij met omgeving is het eigenlijke oude Assel, dat in 815 al genoemd wordt en waaraan later de onjuiste benaming Haslo is gegeven. Foto R. Hardonk

Onderzoek slakkenhoop bij bouwhoeve Assel door J.D. Moerman 1948.Overblijfsel van een koolkuil waarin houtskool werd bewaard.
Een dergelijke ondergrondse meiler is in ons land nog niet eerder aangetroffen.
Foto R. Hardonk, 7 september 1948.

Onderzoek slakkenhoop bij bouwhoeve Assel door J.D. Moerman 1948.
Overzicht van de opgegraven slakkenhoop.
Foto R. Hardonk, 7 september 1948.

Onderzoek slakkenhoop bij bouwhoeve Assel door J.D. Moerman (1948)
Restant van een door omploeging grotendeels vernield oventje.
Foto R. Hardonk, 7 september 1948.


Gedeelte uit het verbaal van 1 april 1751 over de vaststelling der limieten van de Hoge Heerlijkheid Het Loo, waarin de ijzerkuilen langs het Dabbelosepad vermeld worden. Tevens is in het verbaal sprake van een oude markpol aan het einde van genoemde ijzerkuilen, waarop een nieuwe pol zal worden opgeworpen "om daar op een paal te setten". Landdagsrecessen inv. nr. 39, Rijksarchief in Gelderland.
Zie ook de volgende foto.

Rij ijzerkuilen langs het Dabbelosepad (eerste gedeelte van het fietspad van Hoenderloo naar Hoog Buurlo). Foto is genomen in noordelijke richting vanaf het fietspad naar Harskamp aan de ingang van het schieterrein bij het onveilige signaal. De kuilen liggen tussen de bosrand en het Dabbelosepad en zijn dezelfde, die in het voorafgaande verhaal van 1751 genoemd worden. Aan het eind van de rij kuilen ligt de hierna afgebeelde grenspol.
Foto R. Hardonk, 12 april 1953.


Grenspol of grensheuvel a.d. westzijde van het Dabbelosepad. Deze grenspol, die genoemd wordt in het verbaal van 1 april 1751 over de limieten der Hoge Heerlijkheid Het Loo, gaf de scheiding aan tussen de vroegere marken van Harskamp en Ugchelen.
Foto R. Hardonk, 12 april 1953.

 


IJzerslakkenhoop op de tra langs het Ugchelsebos ten noord-oosten van het fietspad van Hoog Buurlo naar Hoenderloo.
De ligging van de slakkenhoop is door stukjes witkarton aangegeven;bij het karton links enkele ijzerslakken.
Foto R. Hardonk 1953

 


Gedeelte van een pot van Pingsdorf aardewerk en overblijfsel van een spintsteentje of spinklosje, vindplaats slakkenhoop tra Ugchelsebos.
Foto R. Hardonk.

 


Links stuk basaltlava; rechts 3 scherfjes grof inlands aardewerk en bodem van een pot van Merovingisch vaatwerk (700-800), gevonden op verschillende plaatsen van de tra Ugchelsebos.
Bruikleen gemeentemuseum Apeldoorn, Foto R. Hardonk.



Foto genomen vanaf het Rauwenhul in de richting Asselseweg. Links van de weg het Kroondomein, rechts het Orderbos.
Op het Rauwenhul lag een grenspol, waar de grenzen der marken van Assel, Orden en Ugchelen samen kwamen.
Rechts op de foto enkele ijzerkuilen, die zich via het diepoe gedeelte van het pad voortzetten in de richting van het Kroondomein.
Opname R. Hardonk, 16 augustus 1953.

 


Zeer grote ijzerkuil in het Orderbos ten noord-oosten van het Rauwenhul.
Foto R. Hardonk, 29 juli 1953.


Grenspol op het Rauwenhul (grens Kroondomein, Order- en Willemsbos). Op dit punt kwamen de marken van Assel, Orden en Ugchelen bij elkaar.
Bij het Rauwenhul lag een bezinkingsput van de waterleiding van Assel naar Het Loo; op de voorgrond zijn nog enkele bakstenen van deze put te zien.
Foto R. Hardonk, 5 april 1953.

 


Ijzerkuilen bij de Reeheuvel in Berg en Bos
Foto R. Hardonk ca. 1940


Fossiel ammoniet. De eigenlijke ammoniet is geheel vervangen door de ijzerverbindingen van een klappersteen.
Vindplaats zandgat bij Heidehof Ugchelen.
Foto politiefotograaf J. Muda.



De begroeide grote slakkenhoop in het Orderbos (de grootste van ons land).
Het terrein er omheen is grotendeels omgezet voor de aanleg van sportvelden.
Foto politiefotograaf, 4 juni 1956.



De grote ijzerslakkenhoop in het Orderbos tekent zich als een lichte plek af tegen het omringende donkere loodkleurige zand. Opname 14 juni 1956.



Staande boven op de tankwagen van de Apeldoornse brandweer maakt de politiefotograaf Adema opnamen van de grote ijzerslakkenhoop in het Orderbos.
Foto R. Hardonk, juni 1956.



Reeds vroeger gegraven kuil in de grote slakkenhoop in het Orderbos.
In de kuil een aantal ijzerslakken. Misschien is hier destijds slak gegraven voor wegverharding.
Foto 4 juni 1956.

 


Gat gegraven in de grote slakkenhoop in het Orderbos tot op de vaste bodem.
De dikte van de slakkenhoop bedraagt ca. 1.20 m, terwijl de doorsnede nagenoeg 20 m is.
Deze cijfers geven enigszins een beeld van de enorme massa erts, die hier is verwerkt en van de geweldige hoeveelheid smeedijzer, die toen moet zijn verkregen.

 


Sikkel of heetmes. Vindplaats: ca. 70 m. o.z.o. van de grote slakkenhoop in het Orderbos op 1 m. beneden het maaiveld; juni 1956.
Gemeentemuseum Apeldoorn.


IJzerslak afkomstig van de grote slakkenhoop in het Orderbos.
Vlakke bovenkant van een slak met de typische wormvormige lobben.
De slak is naar links gevloeid.




Brokstukken van oventjes, gevonden in een slakkenhoop tegenover de voormalige boswachterswoning van Verra in het Orderbos.

 


IJzerslak gevormd vlak voor het slakkengat van de oven. De holte zou een afdruk kunnen zijn van het uitsteeksel van een plqatte steen, die als bodem heeft gediend voor het slakkengat. Foto politiefotograaf J. Muda.


Dezelfde ijzerslak (bovenkant)
Foto politiefotograaf J. Muda.

 


Brokstukken van oventjes, gevonden in een slakkenhoop tegenover de voormalige boswachterswoning van Verra in het Orderbos.